فروشگاه اینترنتی فروشگاه سرزمین کشاورزی / آموزش و نکات کاربردی/ محصولات زراعی (نکات آموزشی، بیماری‌ها و برنامه کوددهی)/ چغندر لبویی (نکات آموزشی، بیماری‌ها و برنامه کوددهی)
چغندر لبویی (نکات آموزشی، بیماری‌ها و برنامه کوددهی)
پوسیدگی سیاه (Black Rot) یا پوسیدگی مرکزی (Heart Rot) چغندر
یک بیماری ناشی از کمبود عنصر بور (Boron) در گیاه است و علت وقوع آن، اختلال در فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه به دلیل کمبود این عنصر است. در اینجا یک توضیح علمی دقیق در مورد این بیماری ارائه می‌شود:
علت اصلی بیماری
کمبود بور (Boron Deficiency)
نقش بور در گیاه
بور یکی از عناصر ریزمغذی ضروری برای گیاهان است و نقش‌های متعددی در فرآیندهای حیاتی گیاه ایفا می‌کند، از جمله:
- تشکیل دیواره سلولی: بور برای ساختار و استحکام دیواره‌های سلولی ضروری است. کمبود آن باعث تضعیف دیواره سلولی و ناتوانی سلول‌ها در حفظ شکل و عملکرد خود می‌شود.
- انتقال قندها: بور در انتقال قندها و کربوهیدرات‌ها در گیاه نقش دارد. کمبود آن باعث تجمع قندها در برگ‌ها و اختلال در انتقال آن‌ها به سایر قسمت‌های گیاه، از جمله ریشه و غده می‌شود.
- متابولیسم اسیدهای نوکلئیک: بور در متابولیسم RNA و DNA نقش دارد و برای تقسیم سلولی و رشد گیاه ضروری است.
- فعالیت آنزیم‌ها: بور در فعالیت برخی از آنزیم‌های مهم در گیاه نقش دارد.
- گرده افشانی و تشکیل میوه: بور برای گرده افشانی موفق و تشکیل میوه ضروری است.
مکانیسم بروز بیماری
- اختلال در تشکیل دیواره سلولی: کمبود بور باعث تضعیف دیواره سلولی در بافت‌های در حال رشد، به ویژه در مرکز غده (قلب چغندر) می‌شود. سلول‌های ضعیف شده، قادر به حفظ ساختار خود نیستند و دچار فروپاشی می‌شوند.
- اختلال در انتقال قندها: کمبود بور باعث تجمع قندها در برگ‌ها و اختلال در انتقال آن‌ها به غده می‌شود. این امر، باعث کمبود انرژی در سلول‌های غده و تضعیف آن‌ها می‌شود.
- افزایش حساسیت به عوامل بیماری‌زا: بافت‌های ضعیف شده به دلیل کمبود بور، بیشتر در معرض حمله عوامل بیماری‌زا (مانند قارچ‌ها و باکتری‌ها) قرار می‌گیرند. این عوامل، بافت‌های آسیب دیده را آلوده کرده و باعث گسترش پوسیدگی می‌شوند.
علائم بیماری
- پوسیدگی مرکز غده: اولین و مهم‌ترین علامت، سیاه شدن و پوسیدگی مرکز غده است. بافت‌های مرکز غده، نرم و اسفنجی شده و به رنگ سیاه یا قهوه‌ای تیره در می‌آیند.
- رشد ناقص: گیاهان مبتلا به کمبود بور، رشد ناقصی دارند و کوچک‌تر از حد معمول هستند.
- برگ‌های بدشکل: برگ‌های جوان، ممکن است بدشکل، چروکیده و شکننده باشند.
- ترک خوردگی ساقه: در موارد شدید، ممکن است ساقه گیاه ترک بخورد.
عوامل موثر در بروز کمبود بور
- pH بالای خاک: در خاک‌های قلیایی (pH بالاتر از 7)، قابلیت دسترسی بور برای گیاه کاهش می‌یابد.
- خاک‌های شنی: خاک‌های شنی، ظرفیت نگهداری آب و مواد مغذی پایینی دارند و بور به راحتی از آن‌ها شسته می‌شود.
- خاک‌های آهکی: وجود مقدار زیاد آهک در خاک، باعث تثبیت بور و کاهش قابلیت دسترسی آن برای گیاه می‌شود.
- خشکی: خشکی، جذب بور توسط گیاه را کاهش می‌دهد.
- مصرف بیش از حد کودهای ازته و پتاسه: مصرف بیش از حد این کودها، می‌تواند باعث عدم تعادل عناصر غذایی در خاک و کاهش جذب بور شود.
پیشگیری و درمان
- آزمایش خاک: قبل از کاشت، آزمایش خاک انجام دهید تا از وضعیت بور خاک خود مطلع شوید.
- اصلاح pH خاک: در صورت قلیایی بودن خاک، با استفاده از مواد اصلاح کننده مانند گوگرد، pH خاک را کاهش دهید.
- مصرف کودهای بور: در صورت کمبود بور، از کودهای حاوی بور مانند بوراکس، اسید بوریک یا بورات‌ها استفاده کنید. کودها را می‌توان به صورت محلول پاشی یا کود آبیاری استفاده کرد.
- آبیاری مناسب: آبیاری منظم و کافی، جذب بور توسط گیاه را بهبود می‌بخشد.
- تناوب زراعی: تناوب زراعی با گیاهان غیر حساس به کمبود بور، می‌تواند به کاهش مشکل کمک کند.
با رعایت این نکات، می‌توانید از بروز بیماری پوسیدگی سیاه چغندر جلوگیری کنید و محصولی سالم و با کیفیت تولید کنید.
برگشت به بالا